Banner

Ημερολόγιο

«  

Ιανουάριος

  »
Δ Τ Τ Π Π Σ Κ
 
 
1
 
2
 
3
 
4
 
5
 
6
 
7
 
8
 
9
 
10
 
11
 
12
 
13
 
14
 
15
 
16
 
17
 
18
 
19
 
20
 
21
 
22
 
23
 
24
 
25
 
26
 
27
 
28
 
29
 
30
 
31
 
 
 

 

 

 

 

 

Αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη-3η Εκδήλωση «Επιφάνια» και «Μυθιστόρημα»

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ. ΠΡΩΤΟΣ ΚΥΚΛΟΣ


 

Δεν θα πραγματοποιηθεί με παρουσία κοινού η εκδήλωση «Τα Λυρικά» του Τάσου Λειβαδίτη σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη.
Η εκδήλωση είναι ενταγμένη στον Πρώτο Κύκλο εκδηλώσεων, στο πλαίσιο του αφιερώματος στο Μίκη Θεοδωράκη.
Η εκδήλωση θα μεταδοθεί από το κανάλι του Πνευματικού Κέντρου στο ΥοuTube, την Τετάρτη 5 Ιανουαρίου 2022 και ώρα 20:30.
https://www.youtube.com/channel/UCvNHNaL3WUPE7pZyzcsL2mA

Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών τιμά τη μνήμη του μεγάλου Έλληνα συνθέτη, Μίκη Θεοδωράκη, με μια σειρά εκδηλώσεων που ξεκινούν στις 6 Νοεμβρίου και συνεχίζονται μέχρι και το τέλος του 2022.
Ο Πρώτος Κύκλος του Αφιερώματος περιλαμβάνει πέντε εκδηλώσεις.

  • Η πρώτη εκδήλωση με τίτλο «Τα διαλεχτά» θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 6 Νοεμβρίου 2021 και ώρα 20:30, στον Πολιτιστικό Πολυχώρο «Δ. Χατζής». Η Δέσποινα Στεφανίδου, παίζοντας πιάνο και τραγουδώντας θα μας ταξιδέψει με τη φωνή της σε αγαπημένες μελωδίες του Μίκη Θεοδωράκη. Μια επιλογή από τραγούδια που μαζί τους μεγαλώσαμε, μαζί τους μοιραστήκαμε στιγμές από τη ζωή μας.
     Ένα πρόγραμμα  που περιλαμβάνει τραγούδια του συνθέτη απ’ τους κύκλους  «Χαιρετισμοί» , «Θαλασσινά φεγγάρια», «Ταξίδι μέσα στη νύχτα», «Λιποτάκτες», «Λυρικά», «Φαίδρα», «Το τραγούδι του νεκρού αδελφού», «Ζορμπάς», «Σερενάτες».
    Tα έργα καλύπτουν δισκογραφικά μια περίοδο τριάντα οκτώ ετών και είναι γραμμένα σε ποίηση και στίχους των: Τάσου Λειβαδίτη, Αγγελικής Ελευθερίου, Νίκου Γκάτσου, Γιάννη Θεοδωράκης, Λευτέρη Παπαδόπουλου και του ίδιου του συνθέτη.

 

  • Τετάρτη 17 Νοεμβρίου και ώρα 20.30
    Εκδήλωση για την επέτειο του Πολυτεχνείου
    Ομιλία του Δημάρχου Ιωαννίνων, Μωυσή Ελισάφ
    «Κατάσταση Πολιορκίας»
  • Ποίηση: Ρένα Χατζηδάκη
  • Μουσικό Σύνολο Δημοτικού Ωδείου Ιωαννίνων
  • Ερμηνεύουν: Μπέττυ Χαρλαύτη, Κώστας Θωμαΐδης
  • Μουσική Διεύθυνση: Γιώργος Χλίτσιος
Στο Μουσικό Σύνολο του Δημοτικού Ωδείου Ιωαννίνων συμμετέχουν οι:
 
  • Ελευθέριος Καραγιάννης, κλαρινέτο
  • Μαρία Μεσσάρη, φλάουτο
  • Γεωργία Αναστάση, πιάνο
  • Αναστάσιος Ντάφλος, κρουστά
  • Διονύσιος Ζώης, κρουστά
 
Η «Κατάσταση Πολιορκίας» εντάσσεται στον Πρώτο Κύκλο του Αφιερώματος στο Μίκη Θεοδωράκη, που διοργανώνει το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών. Θα ερμηνευτούν τα μέρη:
 
i. Εισαγωγή
ii. Καθώς το παιδί που σημαδεύεται
iii. Μακριά, πολύ μακριά
iv. Ο χρόνος παραμορφώθηκε
 
Ο Μίκης Θεοδωράκης γνώρισε το ποίημα «Κατάσταση Πολιορκίας» της Ρένας Χατζηδάκη χάρη στην πρωτοβουλία της Σίλβας Ακρίτα και ενθουσιάστηκε σε τέτοιο βαθμό ώστε το υπέκλεψε και έγραψε τη μουσική του κυριολεκτικά μέσα σε μία μέρα.
Η Ρένα Χατζηδάκη ήταν κόρη της Λιλής Ζωγράφου και ήταν μια χαρισματική αλλά εξαιρετικά ανασφαλής δημιουργός, γεγονός που επέδρασε αρνητικά στη συνολική λογοτεχνική της παραγωγή. Τα μόνα κείμενά της, που πήραν το δρόμο του τυπογραφείου, ήταν μία ποιητική συλλογή (1959) και το γνωστό πεζογράφημα «Η αγάπη άργησε μια μέρα», το οποίο έγινε και τηλεοπτική σειρά. Πέθανε το 2003, από πνιγμό, στη Τζια, σε ηλικία 60 ετών.
Ο Μίκης Θεοδωράκης, εξιστορώντας τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έγραψε τα τραγούδια, που περιέχονται στο «Resistance», ένα άλμπουμ με σπάνιες κρυφές ηχογραφήσεις της περιόδου της δικτατορίας, που διασώθηκαν στη Γερμανία, περιγράφει πως γνώρισε τη Ρένα Xατζηδάκη και πως μελοποίησε την «Κατάσταση Πολιορκίας»:
«Χάριν στους φίλους μου της Γερμανίας θα μάθουν και οι συμπατριώτες μου, έστω και με καθυστέρηση 35 και πλέον χρόνων, ότι την εποχή της χούντας υπήρξαν και μερικοί «κουζουλοί», που άφησαν τα σπίτια τους και μπήκαν στην παρανομία για να υπερασπίσουν με τον τρόπο τους τις καταπατημένες μας ελευθερίες. Θα είναι καλό επίσης να μάθουν ότι το τίμημα γι αυτές τους τις πράξεις ήταν: Γενική Ασφάλεια – Βασανιστήρια – Φυλακή.
Ένας από αυτούς και εγώ και ένα από τα δικά μου «όπλα» η μουσική. Μια μουσική που να καταγγέλλει, από τη μια μεριά, και να εμπνέει και να ξεσηκώνει, από την άλλη. Ξεφεύγοντας τη σύλληψη, τη νύχτα της 20ής προς 21η Απριλίου, ταλαιπωρήθηκα έως ότου βρω ένα ασφαλές καταφύγιο. Εκεί, συνέταξα τη Διακήρυξη για την Ίδρυση του Πατριωτικού Μετώπου και μαζί έγραψα τα τρία τραγούδια της Νέας Αντίστασης. Τα κείμενα θα έπρεπε να είναι απλά, άμεσα, για να γίνουν καταληπτά από κάθε πατριώτη, που ένιωθε πάνω στο πετσί του την καταπίεση και την ντροπή και είχε μέσα του τη φλόγα του αγώνα για την Ελευθερία. Ζήτησα δύο μαγνητόφωνα ώστε να πολλαπλασιάσω τη φωνή μου και να δίνω την αίσθηση της χορωδίας. Πράγματι, στην Ασφάλεια, που βρέθηκα έπειτα από έξι μήνες, με ρωτούσαν για το ποιοι τραγουδούσαν μαζί μου. Χειρότερη, όμως, ήταν η τύχη των συντρόφων μου, που τους βασάνιζαν για να ομολογήσουν ότι συμμετείχαν στη …φωνοληψία! H κασέτα αυτή, με τα τρία τραγούδια, έφτασε στο Παρίσι, όπου το ΚΚΓ την έκανε χιλιάδες δίσκους, που έφτασαν παντού! Ως τη μακρινή Αυστραλία, όπου ζούσαν Έλληνες. Αργότερα, η Μελίνα τραγουδούσε παντού «Το Μέτωπο τους Έλληνες καλεί ξανά στη μάχη, Ελευθερία ή Θάνατος το λάβαρό μας γράφει»…
Όπως είπα, πιάστηκα τον Αύγουστο του 1967 και έμεινα στη Γενική Ασφάλεια ως τον Οκτώβριο, οπότε με μετέφεραν στο νοσοκομείο των Φυλακών Αβέρωφ «Άγιος Παύλος» σε κακή κατάσταση λόγω του ότι έκανα απεργία πείνας. Κατά τη διάρκειά της, και έως ότου χάσω τις αισθήσεις μου, θυμάμαι ότι ένα μεσημέρι, που χαλάρωναν τα μέτρα, είδα θολά πάνω απ’ το κεφάλι μου μια γυναικεία φιγούρα. Απέναντι απ’ το κελί μου είχαν τις γυναίκες και φαίνεται ότι μία απ’ αυτές, με τη συνενοχή κάποιων φρουρών, μπόρεσε να μπει στο κελί μου. Ήταν η Ρένα Χατζηδάκη, που μου χάιδεψε το μέτωπο και μου έβρεξε τα ξεραμένα μου χείλη. Μου είπε το όνομά της και πρόσθεσε πως όλοι βρίσκονται στο πλευρό μου, εννοώντας τους συγκρατουμένους στη Γενική Ασφάλεια. Αυτό μου έδωσε ελπίδα και δύναμη γιατί ένιωσα ότι δεν είμαι μόνος.
Αργότερα, όταν βρέθηκα στις Φυλακές Αβέρωφ, καθώς κάναμε βόλτα στο προαύλιο, κάποιος μου έδειξε τα παράθυρα της διπλανής φυλακής των γυναικών και μου είπε: «Κάποιες σε χαιρετούν…». Είδα δυο-τρία πρόσωπα πίσω από τα κάγκελα. Στα χέρια τους κρατούσαν άσπρα μαντήλια και τα ανέμιζαν στέλνοντάς μου χαιρετίσματα. Μία απ’ αυτές ήταν η Ρένα Χατζηδάκη. Από το Μάρτιο ως τον Αύγουστο του 1968 ήμουν «ελεύθερος» και
ζούσα ανάμεσα Αθήνα και Βραχάτι συνοδευόμενος από κουστωδία αστυνομικών. Δεν μπορούσα, λοιπόν, να επισκεφθώ κανέναν φοβούμενος ότι θα τον «κάψω». Έτσι, περιορίστηκα σε πρώην κρατουμένους, που δεν είχαν να φοβηθούν τίποτα. Μία από αυτούς ήταν και η Σίλβα Ακρίτα, που, μόλις βγήκε από τη φυλακή, έσπευσα να την επισκεφθώ στο σπίτι της, στη Φιλοθέη. H συγκίνησή μας ήταν πολύ μεγάλη, όμως πιο μεγάλη χαρά έδειχνε η κορούλα της, η Έλενα, που είχε μεγαλώσει και που η έλλειψη της μαμάς της την είχε πληγώσει βαθιά.
H Σίλβα και η Ρένα είχαν γίνει φίλες στην Ασφάλεια. Στη συνέχεια βρέθηκαν στο ίδιο κελί και στη φυλακή. Μου λέει λοιπόν: «αυτή η κοπέλα είναι μεγάλη ποιήτρια. Μόνο που μόλις μας διάβαζε ένα της ποίημα, αμέσως μετά, το έσκιζε. Να, χθες έγραψε ένα υπέροχο κείμενο, που το έχω στο συρτάρι και που φοβάμαι ότι, μόλις επιστρέψει, θα το καταστρέψει. Ξέρεις, επειδή είναι μόνη, μένει προσωρινά μαζί μας». Την παρακάλεσα να με αφήσει να το διαβάσω. «Κάνε γρήγορα», μου λέει η Σίλβα, «γιατί όπου να ’ναι θα γυρίσει».
Ειλικρινά, σήμερα δεν θυμάμαι αν εκείνη την ώρα αντέγραψα το ποίημα ή αν το πήρα με το έτσι θέλω μαζί μου. Γιατί με το πρώτο διάβασμα γοητεύτηκα τόσο πολύ, που δεν θα αποχωριζόμουν με τίποτε ένα τέτοια αριστούργημα.
Σε λίγη ώρα οδηγούσα το αυτοκίνητο στη διαδρομή προς Βραχάτι και φαίνεται ότι, επειδή είχα ζωντανές τις λέξεις στο μυαλό μου, γινόταν μέσα μου μια μυστική προεργασία. Αλλιώς δεν εξηγείται το ότι μόλις έφτασα στο Βραχάτι, κάθισα στο πιάνο και, όταν σε λίγο σηκώθηκα, είχα συνθέσει με μια ανάσα την Κατάσταση Πολιορκίας. Ευθύς, άρχισα να την τραγουδώ απ’ το πρωί ως το βράδυ μόνος, μόνο και μόνο για να την ακούω εγώ ο ίδιος. Μια απ’ αυτές τις αμέτρητες φορές την μαγνητοφώνησα για να την στείλω στη Σίλβα και στη Ρένα. Και αυτό ακριβώς το αντίγραφο, που το είχε φυλάξει η Χατζηδάκη, μου το έδωσε πριν από λίγα χρόνια για να το στείλω στη Γερμανία και να μπει τελικά στο CD αυτό.
Στην Ελλάδα παρουσιάστηκε στο κοινό δύο φορές: την πρώτη στο Μουσικό Αύγουστο 1977 και τη δεύτερη στη Στοά του Βιβλίου, στα 1999, με ερμηνευτή τον υποφαινόμενο, ελλείψει Έλληνα τραγουδιστή.
Τον Αύγουστο του 1968 με συνέλαβαν και πάλι για να με πάνε στη Ζάτουνα, όπου μέσα σε έναν μήνα ήρθε κοντά μου και η Μυρτώ με τη Μαργαρίτα και το Γιώργο. Δεν ξέρω αν υπήρξε τότε άλλη οικογένεια κρατούμενη, απομονωμένη σε ένα έρημο χωριό με 20 φρουρούς να μην αφήνουν άνθρωπο να τους πλησιάσει. Μου επέτρεψαν, όμως, να έχω πιάνο και έτσι το μικρό δωμάτιο, στο οποίο μέναμε όλοι μαζί, γέμισε με καινούργιες μουσικές, που συχνά έφταναν στην άκρη του κόσμου καθώς τις στέλναμε έξω – με χίλιους μυστικούς τρόπους – και τις έπαιρναν το Λονδίνο, η Μόσχα, το Παρίσι και η Deutsche Welle. Ένα από τα έργα, που έγραψα τότε, στα 1969, ήταν και το Πνευματικό Εμβατήριο.
H φωνοληψία, που υπάρχει σε αυτό το CD, θα πρέπει να είναι αυτή που στείλαμε στην Αθήνα κι από κει πήγε στο εξωτερικό. Εκεί, στο Λονδίνο, το έργο παίχτηκε στο Royal Albert Hall, την άνοιξη του 1970, με ενορχηστρωτή Άγγλο συνθέτη. Το Μάιο του ίδιου έτους, βρέθηκε όλη η οικογένεια ελεύθερη, στο Παρίσι. Εκεί, οι Έλληνες του Λονδίνου μού ζήτησαν να το διευθύνω, επίσης, στο Royal Albert Hall κι εγώ έκανα μια νέα ενορχήστρωση. Έτσι, λίγους μήνες μετά τη φυλακή (μετά τη Ζάτουνα με πήγαν Ωρωπό κι από κει στις φυλακές της «Σωτηρίας»), ελεύθερος πια, διευθύνω το Πνευματικό Εμβατήριο και αφιερώνω αυτή την εκτέλεση στους συντρόφους, που ήσαν ακόμα δεσμώτες, και στο Ρίτσο προσωπικά, που εξακολουθούσε κι αυτός να είναι κρατούμενος».
Στην εκδήλωση θα ακουστούν και άλλα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη.

  • Την Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 2021 και ώρα 20:30, στην αίθουσα «Β. Πυρσινέλλας», η Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής του Δημοτικού Ωδείου Ιωαννίνων  παρουσιάζει την  «Όμορφη πόλη ...φωνές μουσικές». Μια επιλογή έργων του συνθέτη, που όλοι έχουμε σιγοτραγουδήσει.

Μια βραδιά αφιερωμένη σε μελωδίες του Μίκη Θεοδωράκη που όλοι αγαπήσαμε. Την όμορφη πόλη μας θα ντύσει με αξέχαστες μελωδίες του Μίκη Θεοδωράκη η Σύγχρονη Ορχήστρα του Δημοτικού Ωδείου Ιωαννίνων, ώρα 20:30, στην αίθουσα «Β. Πυρσινέλλας.
Η εκδήλωση με τίτλο «Όμορφη πόλη...φωνές μουσικές», είναι ενταγμένη στον πρώτο κύκλο εκδηλώσεων» που διοργανώνει το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών, στη μνήμη του μεγάλου μας συνθέτη μας, Μίκη Θεοδωράκη.

Συμμετέχουν οι μουσικοί:

Βιολιά

  • Βάσω Αρλέτου
  • Ευριπίδης Παππάς
  • Σπύρος Σιλύρας
  • Τάνια Πουρλιάκα Μπακαΐμη
  • Χριστόφορος Πατσούρας
  • Ανδρέας Καραπάνος

Βιόλες

  • Μαριάνθη Καψάλη
  • Ναταλία Γκαρανάση

Τσέλο

  • Άνθη Παντώστη

Κοντραμπάσο

  • Απόστολος Παπαπέτρος

Κλαρινέτα

  • Άγγελος Αντώνογλου
  • Απόστολος Δημητρίου

Πιάνο

  • Ειρήνη Ζάγκλη

Κρουστά

  • Αναστάσιος Ντάφλος

Μελωδικά κρουστά

  • Μιχαήλ Παππάς
  • Ενορχήστρωση: Γιώργος Χλιτσιος
  • Αφήγηση: Φωτεινή Κοτσιάφτη

 

  • Την Κυριακή 12  Δεκεμβρίου 2021 και ώρα 20:30, στην αίθουσα «Β. Πυρσινέλλας» θα ερμηνευτούν τα έργα «Επιφάνια» και «Μυθιστόρημα» σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη και Romancero Gitano» σε ποίηση Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και ελληνική απόδοση του Οδυσσέα Ελύτη.
    Σολίστ η  Ιωάννα Φόρτη στο τραγούδι, ο Ελευθέριος Καραγιάννης στα  πνευστά, ο οποίος επιμελήθηκε και την ενορχήστρωση, και η Γεωργία Αναστάση στο πιάνο.

    Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα «Β. Πυρσινέλλας».

    Η προγραμματισμένη για την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2021 και ώρα 20:30 συναυλία με τα  έργα: «Επιφάνια» και «Μυθιστόρημα» σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη και «Romancero Gitano» σε ποίηση Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα αναβάλλεται.
    Σύντομα θα ανακοινωθεί η νέα ημερομηνία πραγματοποίησής της εντός του πρώτου τριμήνου του 2022.

 

  • Ο Μίκης Θεοδωράκης στο διάστημα 1960 -1961 έγραψε στο Παρίσι μουσική, πάνω σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη. Τα ποιήματα που μελοποιήθηκαν είναι: «Άρνηση», «Κράτησα τη ζωή μου», «Άνθη της πέτρας» και «Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές». Τα τραγούδια αυτά ηχογραφήθηκαν τον Φλεβάρη του 1962 με την φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση για τον δίσκο «Επιφάνια».

    Ο ίδιος ο Θεοδωράκης γράφει αναφερόμενος στο δίσκο του «Επιφάνια» και στις περιπέτειες με την άνω τελεία:

    «Ήθελα τα Επιφάνια -ακριβώς γιατί ο στίχος ήταν τόσο διανοουμενίστικος- να τα περάσω σε όσο το δυνατόν πιο πλατύ κοινό με λαϊκό μουσικό ένδυμα. Άλλωστε αυτή ήταν η πρώτη φορά που ελεύθερος στίχος φιλοδοξούσε να γίνει απλό λαϊκό τραγούδι. Να συντροφεύει δηλαδή τον κοσμάκη παντού. Στο γιαπί, στην ταβέρνα, στην εκδρομή, στην παρέα. Όταν ηχογραφούσαμε, λέω στον Μπιθικώτση «πρόσεξε την άνω τελεία. Εκεί που λες πήραμε τη ζωή μας, βάλε παύση πριν πεις λάθος». Στα αυτιά μου είχα την προτροπή – παράκληση του ποιητή: «Την άνω τελεία! Την άνω τελεία! Αλλιώτικα μου αντιστρέφεις το νόημα». Τελικά, όμως, αυτό αποδείχθηκε ανεφάρμοστο στην πράξη με αποτέλεσμα να ακουστεί η λέξη «λάθος» κολλητά στο «πήραμε τη ζωή μας» δίνοντας αντίθετο νόημα στο ποίημα. Όμως, πόσο κατανοητό ήταν για το λαό, που ποιος λίγο, ποιος πολύ, είχε πάρει τη ζωή του λάθος;». Η επιτυχία και η ανταπόκριση που είχε στον κόσμο το τραγούδι έκανε τον ποιητή να νιώσει σαν μικρό παιδί, λησμονώντας την απώλεια της άνω τελείας του».

    Το καλοκαίρι του 1962 ο Σεφέρης αγκαζέ με τον Μίκη και τον Γ. Π. Σαββίδη τριγυρνούσε στις ταβέρνες της Πλάκας για να ακούσει το την «Άρνηση» (Στο περιγιάλι το κρυφό).

    Γράφει σχετικά ο Μίκης: «Ποτέ, ίσως, ένας Σεφέρης δεν είχε γίνει σαν μικρό παιδί. Γελούσε, έλαμπε ολόκληρος από ευτυχία και νομίζω πως εκείνη τη βραδιά επέτρεψε στην τόσο αυστηρή του καρδιά να με αγαπήσει. Στο μέτρο φυσικά του επιτρεπτού για ένα διπλωμάτη». Κι αν οι στίχοι έχασαν μια άνω τελεία, το τραγούδι γνώρισε την απόλυτη επιτυχία.

    Το 1935 εκδόθηκε η ποιητική συλλογή «Μυθιστόρημα» του Γιώργου Σεφέρη. Το γνωστότερο από τα ποιήματα ήταν βεβαίως αυτό:

    Λίγο ακόμα θα ιδούμε

    τις αμυγδαλιές ν’ ανθίζουν

    Λίγο ακόμα θα ιδούμε

    τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο

    κι η θάλασσα να κυματίζει

    Λίγο ακόμα να σηκωθούμε

    λίγο ψηλότερα...

    Το 1965, ο Γιάννης Μαρκόπουλος μελοποίησε το ποίημα και το παρουσίασε τότε σε συναυλίες αλλά και στο ραδιόφωνο. Οκτώ χρόνια μετά, το 1973, εξέδωσε το δίσκο «Ο Στράτης θαλασσινός ανάμεσα στους αγάπανθους και άλλα τραγούδια».

    Δισκογραφικά, προηγήθηκε η επική εκδοχή του Μίκη Θεοδωράκη με τη Μαρία Φαραντούρη. Το 1968, στις φυλακές Αβέρωφ, όπου ήταν κρατούμενος, ο Μίκης μελοποίησε τέσσερα ποιήματα του Σεφέρη από το «Μυθιστόρημα» και το 1971 τα ηχογράφησε με τη Μαρία Φαραντούρη στο Παρίσι, μαζί με πέντε ποιήματα του Lorca από το «Romancero Gitanο» σε μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη. Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την Polydor με τίτλο «Ο Θεοδωράκης διευθύνει Θεοδωράκη Νο2» με ερμηνευτές τη Μαρία Φαραντούρη και τον Αντώνη Καλογιάννη, πρώτα στο εξωτερικό και, μετά την μεταπολίτευση, και στην Ελλάδα. Το «Λίγο ακόμα» έγινε ένα από τα πιο χαρακτηριστικά τραγούδια αγώνα και ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον.

    Μετά τη συνεργασία τους στις «Μικρές Κυκλάδες» και το «Άξιον Εστί» ο Θεοδωράκης και ο Ελύτης συνεχίζουν με το «Romancero Gitanο» (Τσιγγάνικο Ρομάντζο). Ο Οδυσσέας Ελύτης προχωρά σε μια ελεύθερη απόδοση της ποίησης του Ισπανού Federico Garcia Lorca στα ελληνικά και αυτή η σύνθεση ήταν η τελευταία του Θεοδωράκη λίγο πριν από την επιβολή της δικτατορίας στην Ελλάδα.

    Αναφέρει σχετικά ο Μίκης Θεοδωράκης: «Λίγο πριν ξεσπάσει η Δικτατορία, στις αρχές του 1967, ο Αλέκος Πατσιφάς με ρώτησε αν θα μ’ ενδιέφερε μια νέα συνεργασία με τον Οδυσσέα Ελύτη, μετά την επιτυχία που σημείωσαν οι «Μικρές Κυκλάδες», που κι αυτές είχαν γίνει με πρωτοβουλία του. Φυσικά απάντησα θετικά και τότε μου αποκάλυψε ότι είχε ήδη μιλήσει με τον Ελύτη, ο οποίος βρισκόταν στο τέλος της μετάφρασης του κύκλου «Romancero Gitano» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.

    Δεν είχα καμιά αμφιβολία για τον αριθμό των ποιημάτων που θα έπρεπε να μελοποιήσω. Επτά! Ο ιερός αριθμός του Ελύτη. Πράγματι, ύστερα από λίγες μέρες, κάποιο μεσημέρι του Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου του ΄67, μετά το σύνηθες γεύμα στου Φλόκα, ο Ελύτης μου παρέδωσε τα χειρόγραφα κι εγώ έσπευσα στη Νέα Σμύρνη, όπου κατοικούσα εκείνη την εποχή, για ν’ αρχίσω χωρίς καθυστέρηση τη δική μου εργασία.

    Δεν θυμάμαι πόσος καιρός πέρασε, ούτε έχει ιδιαίτερη σημασία. Ο Πατσιφάς επιθυμούσε, μιας και εγώ ήμουν δεσμευμένος με την ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ, στην οποία «ανήκε» η νεαρά Φαραντούρη, ο νέος κύκλος να ερμηνευτεί από μια καινούρια τραγουδίστρια ονόματι Αρλέτα, που αν δεν κάνω λάθος, θα έκανε το ντεμπούτο της με το έργο αυτό.

    Έτσι οργανώθηκε, περί τις αρχές Απριλίου, μια βραδιά στο σπίτι του Πατσιφά, στο Ψυχικό, όπου έπαιξα στο πιάνο και τραγούδησα παρουσία του οικοδεσπότη και της συζύγου του, του Οδυσσέα Ελύτη και της νεαρής τραγουδίστριας, το νέο κύκλο τραγουδιών.

    Όλοι έμειναν ικανοποιημένοι και συμφωνήθηκε, αφού η ΛΥΡΑ τα παρουσιάσει πρώτη με την Αρλέτα, στη συνέχεια να τα διευθύνω ο ίδιος με τη Φαραντούρη στην ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ.

    Κάνοντας αυτά τα χαρούμενα σχέδια για το μέλλον αγνοούσαμε τις φιλοδοξίες κάποιου άγνωστου τότε στρατιωτικού, του Γεωργίου Παπαδόπουλου, ο οποίος είχε κατά νου να προσφέρει διαφορετικού είδους …πνευματική τροφή στον ελληνικό λαό.

    Όταν, δύο μέρες μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, βρήκα επιτέλους ένα πρώτο κρησφύγετο στην ταράτσα του σπιτιού της Ρηνιώς Παπανικόλα, που δέχθηκε να με κρύψει (δέκα περίπου άλλοι είχαν αρνηθεί από φόβο), καθώς ήμουν μόνος βυθισμένος σε μαύρες σκέψεις, με θέα το λόφο του Φιλοπάππου, όπου υπήρχε φρουρός στρατιώτης, ακούω αίφνης τους ήχους γνωστής σε μένα μουσικής. Ήταν το «Romancero Gitano». Προς στιγμή νόμισα ότι έχω παραισθήσεις. Κανείς δεν γνώριζε αυτή τη μουσική!

    Όταν ρώτησα την επομένη τη Ρηνιώ, μου απάντησε ότι χτες αργά τη νύχτα την επισκέφθη κάποια τραγουδίστρια ονόματι Αρλέτα για να της τραγουδήσει μια νέα σειρά τραγουδιών.

    Τι περίεργη σύμπτωση αλήθεια!

    Τα τραγούδια του «Romancero Gitano» τα παρουσίασα για πρώτη φορά σε συναυλία στη Ρώμη, στα 1970, με την ορχήστρα μου και τη Φαραντούρη. Η απήχηση των νέων τραγουδιών στο διεθνές κοινό ήταν πολύ μεγάλη. Από το 1970 έως το 1974 πραγματοποιήσαμε περί τις εξακόσιες συναυλίες σε Ευρώπη, Αυστραλία, Βόρεια και Νότια Αμερική, Αραβικά Κράτη και Ισραήλ, όπου ο κύκλος Λόρκα-Ελύτη είχε πάντοτε την ίδια επιτυχία. Οι στίχοι, όπως και όλων των υπόλοιπων τραγουδιών, παρουσιάζονταν στη γλώσσα του ακροατηρίου από ντόπιους ηθοποιούς. Έτσι, εκτός από τη μουσική, η ελληνική ποίηση γινόταν κτήμα του κοινού των συναυλιών αλλά και των ακροατών ραδιοφώνου και των τηλεθεατών δεδομένου ότι κάναμε δεκάδες αν όχι εκατοντάδες εκπομπές και τηλεοπτικές εμφανίσεις».


     
  • Ο Πρώτος Κύκλος του Αφιερώματος στο Μίκη Θεοδωράκη ολοκληρώνεται την Τετάρτη 5 Ιανουαρίου 2022 και ώρα 21:00, όπου θα παρουσιαστούν  «Τα Λυρικά» σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη, στην αίθουσα «Β. Πυρσινέλλας».
    Συμμετέχουν η Γεωργία Αναστάση στο πιάνο, ο Ελευθέριος Καραγιάννης, κλαρινέτο – σαξόφωνο και ενορχήστρωση και ο Αχιλλέας Φρέστας στο τραγούδι.
    Αποσπάσματα από την ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη διαβάζουν ο Δήμαρχος Ιωαννίνων, Μωυσής Ελισάφ και η Τιτίκα Τζάλλα, εκδότρια της εφημερίδας «Ηπειρωτικός Αγών».

 

  • Το 1976, ο Μίκης Θεοδωράκης συνέθεσε στο Βραχάτι τις μελωδίες για δεκαέξι τραγούδια, ο Τάσος Λειβαδίτης έγραψε τους στίχους πάνω στις μελωδίες αυτές και ο νεογέννητος κύκλος τραγουδιών «Τα λυρικά» αφιερώθηκε από τους δημιουργούς στη γενιά τους, τη γενιά της Εθνικής Αντίστασης. Τον Αύγουστο του 1977, ο Μίκης Θεοδωράκης παρουσίασε τα «Λυρικά» στο θέατρο του Λυκαβηττού, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του δεύτερου «Μουσικού Αύγουστου». Τραγούδησε ο ίδιος ο συνθέτης με τη συνοδεία των Πέτρου Πανδή, Μαργαρίτας Ζορμπαλά και Σοφίας Μιχαηλίδου, που έκαναν τα φωνητικά. Η ζωντανή ηχογράφηση της συναυλίας στο Λυκαβηττό κυκλοφόρησε, για πρώτη φορά σε δίσκο, στη Γαλλία από την γαλλική «Le Chant Du Monde» με το label «Galata», με το οποίο τη διετία 1977-1978 κυκλοφόρησαν κάποιοι δίσκοι του Μίκη στη Γαλλία. Το 1978, «Τα λυρικά» κυκλοφόρησαν και στην Ελλάδα από τη Minos και δυο χρόνια μετά, με διαφορετικό εξώφυλλο, στη Γερμανία από την RCA.

Τα τραγούδια του δίσκου
1) Την πόρτα ανοίγω το βράδυ
2) Χαθήκαμε τόσο νωρίς
3) Ο αγέρας λέει μια προσευχή
4) Δειλινό της ερημιάς
5) Στο κατώφλι των καιρών
6) Μες στη βροχή
7) Τα λιμάνια τα μακρυνά
8) Του κόσμου δρόμοι σκοτεινοί
9) Μια μέρα θα στο πω
10) Σε δρόμους μακρυνούς
11) Δρόμοι που χάθηκα
12) Παιδί δεν μιλάς
13) Μες στον κάμπο
14) Ήταν κάποτε δυο φίλοι
15) Θυμήσου τον Μανωλιό
16) Μοιρολόι της βροχής

 

  • Το 1982, μετά από επιθυμία του Γιασέρ Αραφάτ και αποδοχή από τον Μίκη Θεοδωράκη, η μελωδία από το «Ήταν κάποτε δυο φίλοι» έγινε ο εθνικός ύμνος του Παλαιστινιακού λαού, ενώ είκοσι χρόνια μετά, η μουσική από το «Δειλινό της ερημιάς» χρησιμοποιήθηκε από τον συνθέτη σε ένα από τα χορικά της όπερας «Λυσιστράτη».


 

Διεύθυνση
ΚΑ Φεβρουαρίου και Κύργιου 2, Ιωάννινα.
Τηλέφωνο: 2651083940
email: webmaster@pkdi.gr, pkioannina@gmail.com


Όροι Χρήσης